LOKACJA - Zakładanie wsi, lub miast. Dokonywana na prawie Niemieckim, Lubeckim, Magdeburskim. ŁAWA MIEJSKA - Organ zarządu miejskiego z wójtem na czele. TRÓJPOLÓWKA - Sposób uprawiania ziemi. Pole było dzielone na 3 części.
konfederacja. 1. «związek, stowarzyszenie obywateli lub organizacji». 2. «związek państw powołany w celu realizacji określonych zamierzeń». 3. «w dawnej Polsce: związek szlachty, duchowieństwa lub miast zawierany dla osiągnięcia doraźnych celów; też: zbrojne działania takiego związku».
Porównasz najważniejsze prawa i obowiązki osadników na wsi i w mieście. Scena założenia wsi na podstawie Zwierciadła saskiego (lokatora/zasadźcę przedstawia postać mężczyzny z czapką na głowie), rok 1300. Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna. Przemiany społeczno-gospodarcze na ziemiach polskich. Lokacje wsi i miast w
Ziemia chełmska – w okresie I Rzeczypospolitej jednostka administracyjna Królestwa Polskiego, wchodząca w skład województwa ruskiego. Ziemia chełmska posiadała status szczególny, zbliżony do województwa, dlatego w niektórych źródłach (w tym kartograficznych) określana jest jako palatinatus chelmensis („województwo chełmskie
Biblioteka Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi Oddział w Puławach posiada cenny księgozbiór, który liczy około 360 tysięcy jednostek bibliotecznych, w tym 207 tysięcy wydawnictw zwartych, około 139 tysięcy wydawnictw ciągłych i 12 tysięcy zbiorów specjalnych. W zbiorach biblioteki znajdują się dwie cenne kolekcje: stare druki (828 woluminów z XVI–XVIII wieku) i
Vay Tiền Trả Góp 24 Tháng.
Wzgórze obok wsi Bushat w czasie badań archeologicznych, fot. M. Lemke Pozostałości po dwóch wielkich antycznych kamiennych budowlach na szczycie wzgórza niedaleko Szkodry w Albanii odkryli archeolodzy z Uniwersytetu Warszawskiego. Jeszcze kilka lat temu sądzono, że znajdują się tam jedynie naturalne ostańce odkrycia zaginionego, starożytnego miasta w północno-zachodniej Albanii w okolicy współczesnej Szkodry obok wsi Bushat doszło niespodziewanie w 2018 r. Wówczas ruszyły pierwsze wykopaliska. Jak zrelacjonował PAP szef badań prof. Piotr Dyczek, dyrektor Ośrodka Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej UW, w tym roku objęto wykopaliskami najwyższą część miasta, tuż poniżej wierzchołka góry wokół której znajdują się jego pozostałości. Ze strony albańskiej badaniami kierował dr Saimir Shpuza z Instytutu Archeologii z Tirany. “W czasie naszych prac w maju tego roku odsłoniliśmy w tym miejscu fundamenty po dwóch obszernych budynkach” - dodał prof. Dyczek. Wzgórze obok wsi Bushat w czasie badań archeologicznych, fot. M. LemkeMiejsce wytypowane do wykopalisk nie były przypadkowe, bo w 2018 r. naukowcy wykonali w obrębie wzgórza badania geofizyczne, które umożliwiają zajrzenie pod powierzchnię ziemi bez potrzeby fizycznej ingerencji. Ich uwagę przykuły struktury, które przypominały solidne mury. W czasie prac w tym miejscu odkopano pozostałości całej dużej konstrukcji o powierzchni prawie 20 m na prawie 12 m. Obok znajdował się dom o podobnej wielkości, a nieco dalej nieco mniejszy o wielkości 10 m na 7 m. “Miasto opuszczono - nie zachowały się żadne ślady świadczące o jego gwałtownym końcu w postaci zniszczeń i spalenizny. Po jego opuszczeniu przez ostatnie ok. 2 tys. lat erodowało i jego mury zsuwały się po stokach” - opisał szef badań. Służyło też jako lokalny kamieniołom - wiele okolicznych domów ma wbudowane pocięte wielkie bloki pochodzące ze stanowiska archeologicznego. Wzgórze obok wsi Bushat w czasie badań archeologicznych, fot. M. LemkeMimo erozji i działalności ludzi w obrębie antycznego miasta archeologom udało się na szczęście znaleźć fragmenty dawnych naczyń ceramicznych. Dzięki ich analizie ustalono, że wzgórze zamieszkiwane było już w II tysiącleciu a opuszczono je zapewne na przełomie er lub nieco później. W budowlach odkryto fragmenty amfor, głównie pochodzących z Italii i datowanych na III i II w. oraz skyfosy, czyli greckie naczynia do picia wina z poziomymi uchwytami. “Większość z nich ma bardzo małe rozmiary. Takie miniatury naczyń w antyku albo były zabawkami, albo wotami kultowymi. Trudno obecnie przesądzić, jaką na naszym stanowisku pełniły funkcje” - zastrzegł prof. Dyczek. Wzgórze obok wsi Bushat w czasie badań archeologicznych, fot. M. LemkeNa razie naukowcy nie są w stanie też stwierdzić, jaką funkcję pełniły odkryte przez nich budowle. Uważają jednak, że nie są podobne do żadnych innych z tego obszaru, co utrudnia ich identyfikację. Były jednak wyeksponowane na wzgórzu, więc musiały mieć prestiżowy charakter. Jak zwrócił uwagę kierownik badań, budowle te miały solidne fundamenty o szerokości 90 cm. Zastosowano lokalny surowiec - zlepieniec. Nie używano zaprawy. Dachy pokryto specjalnie profilowanymi na modłę grecką dachówkami. “Nie były to więc zwyczajne domy mieszkalne, ponadto znajdują się na dominującej pozycji w mieście. Można snuć różne domysły, ale trzeba poczekać na wyniki dalszych badań” - dodał. Wzgórze obok wsi Bushat w czasie badań archeologicznych, fot. M. LemkeWszystkie dane wskazują, że odkryta zabudowa pochodzi z czasów hellenistycznych, z końca III i 1 poł. II w. W 2018 r. archeolodzy odsłonili solidne, cyklopie mury obronne, dwie bramy z bastionami oraz fragmenty budowli. Naukowcy szacują, że założenie zajmowało ok. 12 hektarów. To ufortyfikowane miasto położone było między dwoma ważnymi antycznymi ośrodkami na obszarze dawnej Ilirii (obecnej Albanii) - stolicy Ilirii Szkodry i miasta greckiego Lissos. Być może była to Bassania, ale archeolodzy nadal poszukują przekonujących dowodów na poparcie tej tezy. Miasto to opisał rzymski historyk, Liwiusz (59 lat - 17 r. w kontekście zmagań wojsk rzymskich z ostatnim królem Ilirów, Gentiosem. PAP - Nauka w Polsce, Szymon Zdziebłowski szz/ agt/
Poniżej znajduje się lista wszystkich znalezionych haseł krzyżówkowych pasujących do szukanego przez Ciebie opisu. miasto założone na prawie lokacyjnym (zazwyczaj na prawie magdeburskim) (na 7 lit.) Sprawdź również inne opisy hasła: LOKACJA zakładanie wsi lub miast na prawie lokacyjnym, które odbywało się zazwyczaj poprzez nadanie (na 7 lit.) sposób określania położenia i wyznaczania kierunku i prędkości ruchu obiektów (na 7 lit.) wieś założona na prawie lokacyjnym (zazwyczaj na prawie magdeburskim) (na 7 lit.) lokalizacja, umiejscowienie, miejsce, w którym coś się znajduje, jest położone (na 7 lit.) jakiś wyodrębniony obszar w niektórych grach komputerowych, część wykreowanej rzeczywistości (na 7 lit.) zakładanie wsi i miast w dawnej Polsce (na 7 lit.) sposób określania położenia statku (na 7 lit.) Zobacz też inne hasła do krzyżówek podobne kontekstowo do szukanego przez Ciebie opisu: "MIASTO ZAŁOŻONE NA PRAWIE LOKACYJNYM (ZAZWYCZAJ NA PRAWIE MAGDEBURSKIM)". Znaleźliśmy ich w sumie: PARKANY, JUNDIAI, PROGRAM TELEWIZYJNY, ABUJA, WICHITA, OSLO, PÓŁBOŻEK, MANGALIA, KOŃCÓWKA, FORBACH, PAKS, PRZEMIANA NIEODWRACALNA, KOCK, ORGAN, KIEM, SEREK, HIPOPOTAM, BISMARCK, FORMUŁKA, RYNOK, LIAOYANG, HAIL, UDINE, JAEN, KARPIŃSK, PYRKI, HP, LEINSTER, AŁMA ATA, TEMPE, NEKROPOLIA, MUNSTER, KOBULETI, TEBY, JINZHOU, KEBS, BANNV, MIÓD SZTUCZNY, GDAŃSK, KETCHUP, AKCIK, KIRKENES, MAŁPKA, SEKI, ZANUWE, SOŚWA, BIT, LAS PALMAS, GARUT, HAWANA, SIEĆ WAN, MACERATA, OWERNIA, NIEFTIEGORSK, BEND, WORONEŻ, WINNICA, WOLOS, FUKUYAMA, ZURYCH, BACAU, GARŚĆ, BATUMI, REINOSA, LOD, ORDU, MALINDI, JELCZ-LASKOWICE, BELLO, PASTA CURRY, KLONOWANIE, WYSZEHRAD, KRZEMIENIEC, SŁAWIAŃSKI, BRZESZCZE, SKOROWIDZ, BOGOLUBOVIA, EDAM, JAFFA, LUFKA, BICAZ, FINISZ, LONDRINA, IBB, KHAIRPUR, COLUMBIA, NALUT, MINOT, ANAPOLIS, KUŹNIA RACIBORSKA, DEVA, RETABULUM, MOPTI, KASTYLIA, SENJ, PISANKA, ZAŁOŻENIE, KAMLOOPS, MELASA, OSIEDLE, BIRCZA, IZNIK, DERBENT, LEURA, LIJIN, KERKIRA, RUSTAWI, ŚMIETANA, FREITAL, ELEGIA, FLAGRUM, RAKONIEWICE, BORDEAUX, GIESSEN, KOTA, PENSI, ZAKOUMA, BĘDZIN, MILLES, IRBID, BAYONNE, BATH, KABANOS, KOGE, AJWAR, JERYCHO, PADWA, PONCE, AWINION, TORUŃ, ZACHOWAWCA, CZEREMCHA, RYGLICE, DŻIDŻILI, CUKIER WANILINOWY, BORDEAUX, KUMLA, LAVAL, JELEC, ŚWIETLICA, BOLZANO, LANSING, ŁOWICZ , SZPRYCA, DURG, DERELIKCJA, DALAT, NALEWKA, RYSUNEK, CHOINA, DEAL, STRALSUND, WAMPIR, HETERODYNA, WYPADKOWOŚĆ, BEESKOW, BORAS, LAPILLI, HARTFORD, SPIRA, NANDI, DETEKTORYSTYKA, PŁONIWOWCE, NKANA, IŁŻA, OKAYA, POLIPTYK, WIENIEC, AJACCIO, HIPOPOTAM, ARTEMISA, MARL, WISŁA, ADRIA, ASSAB, ARESZT, HERBATKA, LUDA, LONDYN, BEAT, ŻWAWOŚĆ, POMPEJE, ELKO, OBAN, IESI, SIGUIRI, BORSA, SONDRIO, HALIFAX, MEKKA, SKORUPIAKI WYŻSZE, TANK, CAMAGUEY, NIEWIERNOŚĆ, LECCE, MIEDWIEŻJEGORSK, KACIU, EUROPALETA, TUŁA, NORYLSK, CIRROSTRATUS, BIEŁGOROD, STOPA PROCENTOWA, PAŃSTWOWY INSTYTUT WYDAWNICZY, ĆMIELÓW, TARTU, CUZCO, SEZAMEK, NOWOGRÓD WIELKI, ŻYWIEC, MASŁO SHEA, HOLOGRAM, IŻEWSK, BONNY, ZAWŁASZCZENIE, ALTAMURA, SIEWIEROMORSK, ESHER, ZAPIS, CEBU, USMAŃ, POTI, LORIENT, SUSA, DROID, MULMEJN, BUDIONNOWSK, TAIAN, SKARPETKA, LOGROSAN, MAAN, DŻEM, PASTA, PUDEŁKO, MAŚLANKA, MIASTO, GENUA, CSONGRAD, HERNE, DOBRZYCA, ANGORA, KOWNO, BILLINGS, WYCIĄG TALERZYKOWY, PORCYJKA, HUBLI, DOUAI, GARY, KONFISKATA, PREWEZA, HERBATKA, DELFZIJL, TREVISO, JAJCE, JEŻ INDYJSKI, ALENCON, ARNSTADT, RZEŹWOŚĆ, BEAUMONT, JEŁGAWA, HUSUM, ZIELE, OTAKI, KIELON, BOISE, BLYTH, OLSZTYN, GRONG, GOFR, MALOY, TURKIESTAN, IGŁA MAGNETYCZNA, FERRARI, KAWA MIELONA, JACHYMÓW, FETESTI, OTAVI, KASHIWA, LAHN, MĄKA PSZENNA, FAJZABAD, VIERSEN, ŻÓŁKIEW, BATERIA PŁASKA, BRIANCON, ABA, ANDELYS, KAIRUAN, SKANIA, SUPERNOWA, BŁONIE, PASYM, SZCZYTNICA, GIŻYCKO, ISFAHAN, KROKODYLEK, UFA, FARMA, GISBORNE, JEZD. Ze względu na bardzo dużą ilość różnych pasujących haseł z naszego słownika: - ograniczyliśmy ich wyświetlanie do pierwszych 300! nie pasuje? Szukaj po haśle Poniżej wpisz odgadnięte już litery - w miejsce brakujących liter, wpisz myślnik lub podkreślnik (czyli - lub _ ). Po wciśnięciu przycisku "SZUKAJ HASŁA" wyświetlimy wszystkie słowa, wyrazy, wyrażenia i hasła pasujące do podanych przez Ciebie liter. Im więcej liter podasz, tym dokładniejsze będzie wyszukiwanie. Jeżeli w długim wyrazie podasz małą ilość odgadniętych liter, możesz otrzymać ogromnie dużą ilość pasujących wyników! się nie zgadza? Szukaj dalej Poniżej wpisz opis podany w krzyżówce dla hasła, którego nie możesz odgadnąć. Po wciśnięciu przycisku "SZUKAJ HASŁA" wyświetlimy wszystkie słowa, wyrazy, wyrażenia i hasła pasujące do podanego przez Ciebie opisu. Postaraj się przepisać opis dokładnie tak jak w krzyżówce! Hasło do krzyżówek - podsumowanie Najlepiej pasującym hasłem do krzyżówki dla opisu: miasto założone na prawie lokacyjnym (zazwyczaj na prawie magdeburskim), jest: Hasło krzyżówkowe do opisu: MIASTO ZAŁOŻONE NA PRAWIE LOKACYJNYM (ZAZWYCZAJ NA PRAWIE MAGDEBURSKIM) to: HasłoOpis hasła w krzyżówce LOKACJA, miasto założone na prawie lokacyjnym (zazwyczaj na prawie magdeburskim) (na 7 lit.) Definicje krzyżówkowe LOKACJA miasto założone na prawie lokacyjnym (zazwyczaj na prawie magdeburskim) (na 7 lit.). Oprócz MIASTO ZAŁOŻONE NA PRAWIE LOKACYJNYM (ZAZWYCZAJ NA PRAWIE MAGDEBURSKIM) inni sprawdzali również: specjalista medycyny rodzinnej, opiekujący się rodzinami mieszkającymi na określonym terenie, także w ramach wizyt domowych , forma z drewna wkładana do butów dla utrzymania ich formy , poprawianie błędów, nanoszenie poprawek na edytowany tekst za pomocą znaków korektorskich , lek ziołowy w płynie , nauczka, sytuacja, w której ktoś dostaje dotkliwą lekcję, wycisk , niewielki przekrój poprzeczny , miasto uzdrowiskowe w województwie dolnośląskim, w powiecie lubańskim , Fragilariaceae - rodzina okrzemek z grupy Pennales , warzywo, jadalna główka kwiatostanu rośliny o tej samej nazwie , automatyczne zachowanie ruchowe kształtowane poprzez powtarzanie czynności ruchowych , miasto w Indiach (Andhra Pradeś); liczne zabytki architektury skórzany , drapieżny ptak wielkości gołębia, dawniej ceniony w sokolnictwie, w Polsce rzadki, chroniony
Od czasów średniowiecza place i ulice kształtowały strukturę zbudowanych terenów miast i wsi. Tra-dycyjnie wyznaczały ją linie elewacji frontowych domów, rozdzielając miejsca przestrzeni wspólnie użyt-kowanych. Wyznaczały one kategorię terenów, które w swoim podstawowym przeznaczeniu jako prze-strzenie komunikacyjne stanowiły o ich szczególnym ogólnodostępnym charakterze. Tradycyjne Komunikacyjne Przestrzenie Publiczne (ilustracje 5–7) – place i ulice – archetyp przestrzeni publicznych Zestawienie historycznego i współczesnego rysunku (ilustracja 5 i 6) jest przykładem łączenia się ulic i placów w system przestrzeni służących komunikacji. Ilustracja 5 [4] przedstawia prawzorzec współ-czesnej sieci ulic ruchu uspokojonego. Natomiast ilustracje 6 i 7 przedstawiają efekt tej kreacji: współczesny przykład placów i ulic w kon-cepcji rewitalizacji dzielnicy Zabłocie w Krakowie [7]. Jako podstawę założeń programowo-przestrzen-nych i koncepcji rewitalizacji wydobyto tu ślady średniowiecznego traktu drożnego i zaprojektowano główny ciąg komunikacyjnych przestrzeni publicznych prowadzący z historycznego placu (Placu Boha-terów Getta). Poszerzono go o dwie nowo projektowane przestrzenie miejskie (place publiczne w miej-scach przecięcia tego ciągu). Wydobyto wartości historyczne (renowacja Starego Podgórza), wskazano objęcie ochroną obiektów o wartościach historycznych (renowacje i odbudowa kamienic wyburzonych, z zachowaniem architektury starej zabudowy, remonty kapitalne istniejących kamienic, bieżące remon-ty kamienic, zaproponowano nadto udział dzierżawców lokali użytkowych w kosztach remontu budyn-ków, renowacje ze środków pochodzących z długu publicznego np. w formie obligacji komunalnych), – jako współczesne źródła możliwości realizacyjnych dla przywrócenia historycznych ram przestrzeni publicznych. Powyższe wskazuje wagę tradycji, jako źródła inspiracji we współcześnie opracowywa-nych rozwiązaniach planistyczopracowywa-nych. To zestawienie przede wszystkim pozwala na przyjęcie założenia i uzasadnienie tezy, że w naszej historii budowy układów przestrzennych miast i wsi to właśnie średniowieczne place i połączone z nimi ulice stworzyły archetyp przestrzeni publicznych. Ponadto, nie sposób jednak nie zauważyć, że średniowieczne miasta, miasteczka i wsie wyróżnia-ją się nie tylko czytelnym rysunkiem „komunikacyjnych przestrzeni publicznych” stanowiących sieć po-łączonych placów i ulic. Podkreślić należy niezwykłej urody formę przestrzenną tych terenów i towa-rzyszącej im zabudowy: ulice rozszerzają się i przechodzą w place, na tych placach usytuowane są 2 Witruwiusz, Marcus Vitruvius Pollio, żył w I w. rzymski architekt i inżynier wojenny w służbie Oktawia-na Augusta; traktat O architekturze ksiąg dziesięć (przekłady polskie 1840, 1956) to dzieło zachowane z okresu starożytności; wyd. drukiem 1486, wywarło ogromny wpływ na sztukę renesansu i rozwój nowożytnej teorii ar-chitektury. Według Witruwiusza architektura polega na zachowaniu trzech zasad: trwałości (Firmitas), użyteczno-ści (Utilitas) i piękna (Venustas). znamienite budynki dodające im splendoru i ważności, na wywyższeniach terenowych usytuowane są górujące w krajobrazie sylwety kościołów i innych ważniejszych budowli. Nie można też nie zwrócić uwagi na wspaniałość, niezwykłą pożyteczność i ważność rozmieszcze-nia dróg i ozdabiarozmieszcze-nia towarzyszących im budynków, na którą wskazywał już w starożytności Witruwiusz, a później przede wszystkim Alberti3. Dla ważnej tu dosłowności przekazu cytat z dzieła Albertiego [1] „O ważniejszych drogach w mieście i o tym, jak należy przyozdabiać bramy, porty, mosty, łuki, skrzyżowania dróg i rynki”: „Skrzyżowania ulic oraz forum różnią się między sobą jedynie wielkością, albowiem skrzyżowanie nie jest niczym innym jak małym forum. Platon wymagał, żeby na skrzyżowaniach ulic tworzyć poszerzenia i wolne przestrze-nie, na których mogłyby się spotykać i wspólnie czas spędzać niańki z dziećmi; jak sądzę dlatego, żeby 3 Alberti Leone Battista, ur. II 1404, Genua, zm. IV 1472, Rzym, wł. humanista, architekt, teoretyk sztuki, jeden z najwybitniejszych humanistów XV w., o wszechstronnym wykształceniu i szerokich zainteresowaniach obejmu-jących: architekturę, malarstwo, rzeźbę, muzykę, prawo, literaturę i filozofię; największy wpływ na sztukę nowożyt-ną wywarły prace teoretyczne Albertiego; trzy gł. traktaty: De statua (przed 1466), O malarstwie (1435, wyd. pol. 1963) i Ksiąg dziesięć o sztuce budowania (I–V ok. 1443 i VI–X przed 1452, pol. tłum. 1960) ujmują całokształt ówczesnej problematyki artystycznej; zawierają wiele wiadomości praktycznych i podejmują podstawowe zagad-nienia estetyki XV w.; wg: [14]. Ilustracja 5. Średniowieczne place i ulice. Źródło: [4] Figure 5. Medieval squares and streets. Source: [4] Ilustracja 6. Koncepcja rewitalizacji obszaru Zabłocia: układ funkcjonalny. Rys. Autorka, [7] Figure 6. The concept of revitalization of the Zabłocie area: The functional pattern. Source: [7] Ilustracja 7. Idea Pasażu Lipowego w programie rewitalizacji i aktywizacji gospodarczej oraz społecznej poprzemysłowego obszaru Zabłocia w Krakowie. Rys. Autorka, [7] Figure 7. The idea of the Linden Passage in the programme of the revitalization and economical dzieci przebywając na powietrzu stawały się silniejsze, a niańki widując się z sobą nabierały uprzejmo-ści i ogłady, a przy tym spotykając się z licznymi towarzyszkami, które mają te same obowiązki, nie za-niedbywały swoich. Zarówno na forum, jak i na skrzyżowaniu ulic niemałym upiększeniem będzie por-tyk, gdzie starzy ojcowie przesiadywaliby lub przechadzali się wymieniając między sobą grzeczności. Prócz tego młodzież igrająca na otwartym forum będzie w swoich psotach i zbytkach, właściwych mło-demu wiekowi, ograniczona i skrępowana obecnością starców. Pośród forów jedne są przeznaczone dla bankierów, inne do handlu warzywem, jeszcze inne do handlu bydłem lub drewnem czy innymi to-warami, a każde z nich ma w mieście przewidziane miejsce i odpowiednie wyposażenie; forum dla ban-kierów powinno być przy tym najwspanialsze ze wszystkich”4. Powyższy opis dowodzi, że historia budowy ludzkich siedlisk przekazała nam ogromne bogactwo róż-norodnych form i sposobów zagospodarowania przestrzeni. Na tym tle zdumiewa nas ubogość współ-czesnych definicji ustawowych np. „ładu przestrzennego”5 czy „zrównoważonego rozwoju”6. Nie potrafimy nawet zachować urody „gotowych” już przykładów miast To tak, jakby współczesna urbanistyka zrezygnowała z umiejętności bycia sztuką kształtowania przestrzeni i jakby wystarczyło, że się tę przestrzeń reguluje, że się zabrania i nakazuje. Taki sens ma ustawowy wymiar planowania i zagospodarowania terenów naszych miast i wsi – de-cydowanie o jakości przestrzeni oddano, jako „władztwo planistyczne” gminie. Nie można nie zauwa-żyć, że w ten sposób przepisy prawne regulują przede wszystkim kompetencje, bez odniesienia do ja-kości rozwiązań przestrzennych. Tradycja i Współczesność (ilustracje 8–11) – średniowieczny i współczesny przykład prze-strzeni Reichenstein, obecnie miasta i siedziby gminy Złoty Stok, pow. Ząbkowice Śląskie Porównując zestawienie dawnego, średniowiecznego obrazu miasteczka z obrazem jego obecnego stanu (ilustracje 8 i 9, oraz ich powiększenia: ilustracje 10 i 11) nie sposób nie sformułować kilku wnio-sków w rodzaju „co współczesna urbanistyka dodała do tego obrazu”. Punktem odniesienia i przykła-dem średniowiecznego porządku są tu rysunki Fryderyka Bernarda Wernhera, autora Ilustrowanej To-pografii Śląska z lat 1744–1768 [10]. Na przykładzie zestawionych (w tej samej orientacji względem stron świata) rysunku i mapy (ilustra-cje 8 i 9), wraz z ich powiększeniami (ilustra(ilustra-cje 10 i 11) dokładnie widoczne są niekorzystne zmiany, któ-re „dodała współczesna urbanistyka”: – najsilniej widoczne są zmiany ukształtowania zabudowy, widać, że przestały obowiązywać daw-ne zasady lokacji7 na prawie niemieckim8, które w dość zwartej, skupionej zabudowie podkreśla-4 [1], Rozdział VI, s. 226. 5 Definicja ładu przestrzennego w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (art. 2): „Ilekroć w ustawie jest mowa o: 1) „ładzie przestrzennym” − należy przez to rozumieć takie ukształtowanie przestrzeni, któ-re tworzy harmonijną całość oraz uwzględnia w uporządkowanych któ-relacjach wszelkie uwarunkowania i wymaga-nia funkcjonalne, społeczno-gospodarcze, środowiskowe, kulturowe oraz kompozycyjno-estetyczne”. 6 Definicja zrównoważonego rozwoju w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (art. 2): „Ile-kroć w ustawie jest mowa o: 2) ¸zrównoważonym rozwoju« – należy przez to rozumieć rozwój, o którym mowa w art. 3 pkt 50 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska ( Nr 62, poz. 627 i Nr 115, poz. 1229, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 233, poz. 1957 oraz z 2003 r. Nr 46, poz. 392)”. 7 Lokacja [łac], w dawnej Polsce, począwszy od XIII w., zakładanie wsi lub miast (zazwyczaj na prawie niem.), połączone zwykle z wprowadzeniem niwowego układu pól i regularnej zabudowy; później także przenoszenie ist-niejących wsi z prawa polskiego na niemieckie; akt lokacyjny wsi określał prawa i obowiązki zasadźcy i chłopów. Lokacja miast na prawie niem. gwarantowała zwykle w przywileju lokacyjnym prawa mieszczan, przyczyniając się do rozwoju gospodarki towarowo-pieniężnej i uniezależnienia miasta od feudałów; chłopi otrzymywali dzie-dziczne prawo do ziemi, wieś – autonomiczny sąd. Wzorem prawno-organizacyjnym dla większości miast Śląska, Małopolski i Wielkopolski był początkowo Magdeburg (magdeburskie prawo), dla Pomorza Zach. — Lubeka; mia-sta lokowane w późniejszym okresie brały wzory z miast, które wcześniej uzyskały lokację na prawie niemiec-kim (Środa Śląska, Chełmno) i dostosowywały to prawo do miejscowych warunków. Wg: Encyklopedia powszech-na [Dokument elektroniczny], Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, edycja 2006. 8 Niemieckie prawo, termin powstały w pocz. XIII w. na Śląsku i Morawach; początkowo prawo napływającej ludności, później — wzór prawno-organiz. przy lokacji pol. wsi na prawie czynszowym oraz organizacji samorzą-Ilustracja 8. Rysunek Wernhera przedstawiający plan miasta Złoty Stok w woj. dolnośląskim (d. Reichenstein). Źródło: [10] Figure 8. The drawing of Wernher presenting the plan of the Złoty Stok town in the Lower Silesia region (former: Reichstein). Source: [10] Ilustracja 9. Skan Google Maps przedstawiający mapę współczesnego obrazu miasta Złoty Stok. Źródło: [12] Figure 9. Scan of Google Maps showing the map of the modern town image of Złoty Stok. Source: [12] ły regularny rynek z budynkiem ratusza pośrodku placu, zniknęła charakterystyczna w kształcie zabudowa wg dawnych podziałów parcelacyjnych (wąskie parcele wykształciły zabudowę, w któ-rej krótszy bok prostokąta był częścią frontową budynku od ulicy i rynku, co dokumentuje ilustra-cja 8 i inne rysunki Wernhera [10]); – parcele przy Rynku przeznaczane dla niegdysiejszych elit, (tzw. patrycjatu – najważniejszych mieszkańców miasta – zgodnie z przywilejami lokacyjnymi) zmieniły nie tylko właścicieli, ale przede wszystkim dawną, przepiękną formę wąskich frontów poszczególnych kamieniczek i wynikające stąd kształty dachów (dwuspadowe, kalenica prostopadła do linii zabudowy); – w układzie przestrzennym w miejsce dawnej zwartej zabudowy powstały duże luki, zabudowa się „rozlała”, zmieniły się też dominujące w krajobrazie kształty kościołów (i kolorystyka górują-cych w krajobrazie dachów i wież); – częściowo zatarty został rysunek przestrzennego układu komunikacji: układ przestał być klarow-ny, pozostały szczątki geometrycznego układu ulic, obecnie place i ulice zdominowane są przez ruch samochodowy (przestrzeń Rynku – głównego placu miejskiego zamieniła się w parking). dowej w miastach; miasta lokowano na prawie magdeburskim, a następnie na prawie miast polskich, które dostoso-wywały prawo niemieckie do swoich potrzeb, np. prawo chełmińskie. Prawo niemieckie obowiązywało na podsta-wie przywileju lokacyjnego wyd. przez władcę, który przyznawał osadzie immunitet na stosowanie obcego prawa i organizację władz. Sądami prawa niemieckiego były w Polsce ława miejska i rada miejska, wyższą instancję sta-nowiły sądy rady niektórych większych miast, sądy leńskie dla wójtów i sołtysów, najwyższy był królewski sąd ko-misarski (tzw. sąd 6 miast); wg: [14]. Ogólnie: zasady kształtowania przestrzeni miasta średniowiecznego zakładanego na prawie niemiec-kim, czy też wprowadzone przepisami lokacji na prawie magdeburskim9 pozwoliły na realizację rzeczy-wistego ładu przestrzennego. Zestawienie obrazu miasta narysowanego przez Wernhera w 1744 roku i obecnego stanu po 330 la-tach gospodarowania i zarządzania miastem wskazuje zauważalny brak pielęgnacji i ochrony dziedzic-twa, tradycji i brak kontynuacji dobrych wzorców. Dzieje się tak pomimo obowiązywania współcześnie przepisów, które za podstawę działań w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego przyjmują ład przestrzenny i zrównoważony rozwój, obligatoryjnie wymagając, by w ustaleniach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego uwzględniać wymagania chroniące najwyższe wartości dziedzictwa. Przepisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wprost zobowiązują wójtów, burmistrzów i prezydentów ustawowo sporządzających miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego do zachowania i ochrony dzie-9 Magdeburskie prawo, prawo miejskie Magdeburga, które od końca XII w. było wzorem prawno-organizacyj-nym dla in. miast wschodnioniemieckich od XIII w. przyjmowane w miastach polskich lokowanych na pra-wie niemieckim (np. Środa Śląska 1235, Wrocław 1242, Kraków 1257); miasta te z kolei były wzorami dla innych miast lokowanych np. na prawie średzkim lub prawie chełmińskim. Podstawowym zbiorem był tzw. Weichbild Saski albo Magdeburski (ius municipale), który powstał z połączenia tzw. traktatu o ustroju sądowym z tzw. pra-wem ławniczym magdeburskim. Od XVI w. do upadku Rzeczypospolitej przedrozbiorowej prawo magdeburskie było synonimem polskiego prawa miejskiego, które tradycyjnie tylko było zwane prawem niemieckim, wg: [14]. Ilustracja 10. Rysunek Wernhera przedstawiający plan miasta Złoty Stok w woj. dolnośląskim (d. Reichenstein) – powiększenie rysunku. Źródło [10] Figure 10. The drawing of Wernher presenting the plan of the Złoty Stok town in the Lower Silesia region (former: Reichstein) – the zoom of the drawing. Source: [10] Ilustracja 11. Skan Google Maps przedstawiający mapę współczesnego obrazu miasta Złoty Stok – powiększenie mapy. Źródło [12] Figure 11. Scan of Google Maps showing the map of the modern town image of Złoty Stok – the zoom of the map. Source: [12] dzictwa kulturowego i zabytków10, ale nic nie mówią o cechach dobrych przestrzeni, które wynikać po-winny z analiz miejskiej tradycji, dziedzictwa i naturalnych potrzeb człowieka. Bo to nie przepisy, ale wiedza i wynikające z niej zasady kształtowania przestrzeni wskazują, że np. elementarną cechą ładu przestrzennego terenów otwartych jest naturalna organiczność, a z kolei geometryczność jest podsta-wową cechą ładu przestrzennego terenów zbudowanych i że to właśnie umiejętność rozpoznania i po-łączenia tych cech jest warunkiem harmonii i piękna krajobrazu. Przedstawiany przykład dokumentuje, jak niekorzystnie zmienia się w odniesieniu do tradycyjnego współczesny obraz (i krajobraz) miasta średniowiecznego. Nie można też wobec groźby dalszych nie-korzystnych zmian nie szukać odpowiedzi na pytanie o przyczyny takiego stanu rzeczy. 4. Przestrzenie publiczne zmieniają oblicze współczesnych miast i wsi –
Examples Stem Inne lokacje, w których kręcony był film to Berlin, Włochy, Szanghaj, Xitang, Wirginia i Kalifornia. Od tego momentu został zapowiadany do ringu z „niesprecyzowanej lokacji”. WikiMatrix Kościół został wzniesiony wzdłuż osi południowo-wschodniej, niedaleko miejsca lokacji dawnego zamku (Neue Burg). WikiMatrix To obraz lokacji IP z naszego satelity. Stawiam 50 dolców, że i tak zgadnę tę lokację. Znałem ogólną lokację jego myśli, ale moja wiedza nie była wystarczająco sprecyzowana. Literature To dlaczego tych 27 lokacji? Wchodzisz w nową lokację. opensubtitles2 Usługi lokacji autokarawan, karawan, holowania tmClass Są one porozrzucane po lokacjach we wszystkich mapach gry. WikiMatrix Gracz może toczyć rozgrywkę w każdej lokacji, która dostępna jest na mapach z bazy OpenStreetMap. WikiMatrix Próba lokacji miasta w 1412 r. nie powiodła się. WikiMatrix Nie zdradzaj naszej lokacji. Vorona jest czasem mylona z dromeozaurem Rahonavis ostromi, którego skamieniałości znaleziono w tej samej lokacji. WikiMatrix Do samej końcowej lokacji opensubtitles2 Najniżej położona podwodna lokacja to głębia Challengera w rowie Mariańskim na Pacyfiku, z głębokością 10 911,4 m. WikiMatrix Mają tu swoje metody lokacji i im szybciej zrobimy pierwsze rozpoznanie, tym większe mamy szansę na dalsze powodzenie. Literature Paige, potrzebuję żebyś zdobyła lokację jednego z naszych agentów, i musi to pozostać między nami. Nie jestem przekonana, że wskazana przez ciebie lokacja to tylko magazyn. Choć istniały takie lokacje, przeciętny gracz nie miał pojęcia, jak je znaleźć. Literature Policjanci ze wsparcia ruszyli przyjrzeć się lokacji, trzymając się poniżej poziomu okien. Literature Każ flocie zbombardować obie lokacje z kosmosu, natychmiast. Lokacja tej wyrzutni nadal stanowi najdokładniej strzeżoną tajemnicę Luny. Literature
w dawnej polsce zakładanie wsi lub miast
